Kutsal Kitap Teolojisi

Matta, Markos ve Luka (Sinoptik İnciller), İsa’nın Celile Denizi kıyısında yürürken Simon (Petrus) ve kardeşi Andreas’ı gördüğünü, onları balık avlarken çağırdığını ve onların da O’nu takip ettiğini aktarır (Matta 4:18-20; Markos 1:16-18; Luka 5:1-11). Ancak Yuhanna İncili farklı bir sahne sunar: İsa, Ürdün Nehri kenarındayken, Vaftizci Yahya’nın iki öğrencisi –biri Andreas– O’nu takip eder; ardından Andreas, kardeşi Petrus’u İsa’yla tanıştırır (Yuhanna 1:35-42). Sinoptikler, İsa’nın Petrus ve Andreas’ı balık avlarken çağırdığını söylerken, Yuhanna, onların Vaftizci Yahya aracılığıyla İsa’yla tanıştığını belirtir. Bu bir çelişki midir? Bu farklılıkların bir tenakuz değil, birbirini tamamlayan bir uyum sunduğunu görebiliriz. Farklı Olaylar, Tek Hakikat İlk dikkat çekici nokta, Sinoptik İnciller ile Yuhanna’nın anlattığı olayların aynı anı değil, farklı zaman dilimlerini kapsamasıdır. Yuhanna, Petrus ve Andreas’ın (ve muhtemelen Yuhanna’nın) İsa’yla ilk tanışmasını aktarır. B...

Kutsal Yazılar’ın dikkatli bir okuyucusu, Matta ve Luka İncilleri’nde sunulan soy kütüklerinin, Mesih’in kabul edilmiş babası Yusuf’un atalarına dair farklı anlatılar sunduğunu fark edebilir. Matta, Yusuf’un babasının Yakup olduğunu ve soyunun İbrahim’e kadar uzandığını kaydederken (Matta 1:16), Luka, Yusuf’un babasının Heli olduğunu ve soyunun Adem’e kadar geri gittiğini belirtir (Luka 3:23). Bu iki liste, yalnızca isimlerde değil, aynı zamanda kapsam ve yönelim bakımından da farklılık gösterir. Acaba burada bir çelişki mi söz konusu, yoksa bu farklılıklar ilahi vahyin daha derin bir amacını mı ortaya koyuyor? Luka’nın Soy Kütüğü Meryem’in Ailesine mi İşaret Ediyor? Bilginler arasında yaygın kabul gören bir görüş, Luka’nın soy kütüğünün aslında Meryem’in ailesine ait olduğu yönündedir. Bu görüşe göre Heli, Yusuf’un kayınpederi, yani Meryem’in babasıdır. Luka’da Yusuf’un “Heli’nin oğlu” olarak anılması (Luka 3:23), Yunanca’da “damat” için spesifik bir kelime bulunmaması ned...

Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri, İsa’nın mezarına Pazar sabahı giden kadınların sayısında farklı detaylar sunar gibi görünür. Matta, Mecdelli Meryem ve “diğer Meryem”in mezarı görmeye gittiğini söyler (Matta 28:1). Markos, Mecdelli Meryem, Yakup’un annesi Meryem ve Salome’yi listeler (Markos 16:1). Luka, Mecdelli Meryem, Joanna, Yakup’un annesi Meryem ve “başka kadınlar”dan bahseder (Luka 24:10). Yuhanna ise yalnızca Mecdelli Meryem’i anar (Yuhanna 20:1). Tüm İnciller Mecdelli Meryem’in varlığında birleşse de, diğer isimler ve sayılar farklılık gösterir. Şüpheciler, bu farklılıkları bir çelişki olarak öne sürebilir. Ancak bu meselenin bir tenakuz değil, kadim yazım geleneğinin bir yansıması olduğunu görebiliriz. Kadim Yazımda “Spotlighting” Geleneği İlk olarak, hiçbir İncil, “yalnızca şu kadınlar mezara gitti” diye bir iddia sunmaz. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna, sadece bazı isimleri zikreder, ancak diğerlerinin varlığını reddetmez. Örneğin, Yuhanna 20:1’de yalnız...

İznik Konsili (MS 325), Hristiyanlık tarihindeki en belirleyici anlardan biridir; İsa Mesih’in tanrısallığını tanımlayan ve kilisenin teolojik birliğini sağlamlaştıran bir tarihtir. İmparator Konstantin’in çağrısıyla toplanan bu konsil, Arius’un “İsa, Tanrı tarafından yaratılmıştır” iddiasına karşı Nicene Creed’i (İznik İnanç Bildirisi) formüle etti: “Baba ile aynı özden (homoousios), ezelden beri var olan.” Ancak, İznik Konsili, hem akademik hem de popüler söylemlerde yoğun eleştirilere maruz kalır. Eleştirmenler - özellikle Müslümanlar - konsilin siyasi bir manipülasyon olduğunu, pagan unsurları Hristiyanlığa entegre ettiğini ve İncil’in orijinal mesajını çarpıttığını iddia eder. Müslüman apolojist Ahmed Deedat, The Choice’ta İznik’i “Hristiyanlığın paganlaşmasının başlangıcı” olarak nitelendirir (1992, s. 45); seküler tarihçiler ise teolojik kararların Konstantin’in baskısıyla şekillendiğini savunur. İznik Konsili’nin Ortaya Çıkışı İznik Konsili, MS 325’te, Roma İmparato...

Dirilişin tarihsel gerçekliği, Yeni Ahit belgelerinin güvenilirliğine sıkı sıkıya dayanır. Eğer Yeni Ahit belgelerinin güvenilmez olduğu gösterilirse, diriliş iddiası da çöker. Ancak, eğer bu belgelerin tarihsel olarak doğru olduğu ve İsa’nın hayatına ve dirilişine tanıklık edenlerin yaşamları sırasında yazıldığı kanıtlanırsa, Hristiyanlığın hakikat iddiası doğrulanmış olur. Hem dışsal hem de içsel kanıtları inceleyeceğiz ve bunların bizi nereye götürdüğünü göreceğiz. Dışsal Kanıtlar Dışsal kanıtlar, mevcut Yeni Ahit elyazmalarının sayısı ve tarihlemesi ile Yeni Ahit’in erken dönemdeki oluşumunu doğrulayan ya da çürüten arkeolojik bulguları içerir. İlk olarak, elyazmaların (MSS) kendisi tarafından sağlanan kanıtlara bakacağız. Elyazması Kanıtları Bugün elimizde, Yeni Ahit’in 5.300 bilinen Yunanca elyazması, 10.000 Latin Vulgate ve 9.300 diğer erken versiyonu (MSS) bulunuyor; bu, günümüzde mevcut olan Yeni Ahit’in bölümlerine ait 24.000’den fazla elyazması kopyası anlamına g...